مصاحبه شغلی میتواند دلهره آورترین بخش از پروسه انتخاب شغل باشد. قضاوت و ارزیابی از سمت افرادی که شغل رویایی شما را در اختیار دارند بیشتر از چیزی که فکر میکنید، استرس همراه دارد. ممکن است ساعت ها صرف تحقیق در مورد محل کار آینده کنید، یا پرسشهای احتمالی را بررسی کرده و پاسخی برای هر یک آماده کنید و شجاع ترین و مطمئنترین چهره خود را در جلسه مصاحبه کاری نشان دهید، که همه و همه تنها با یک هدف است؛ ایجاد یک تاثیر مثبت و بهیادماندنی.
چطور مصاحبه کننده را تحت تاثیر قرار دهم؟
در جلسه مصاحبه با چه سوالاتی ممکن است مواجه شوم؟
آیا شانسی برای استخدام دارم یا نه؟
چه پوششی مناسب جلسه مصاحبه کاری است؟
پس از جلسه مصاحبه چه کاری باید انجام دهم؟
شاید وقتی صحبت از جلسه مصاحبه استخدامی میشود، همه یا بخشی از این سوالات، در ذهن شما تداعی شود؛ سوالاتی که در ادامه به صورت مفصل به هر کدام میپزدازیم.
نکات مصاحبه شغلی که به استخدام کمک میکند
اگر به دنبال کار باشید و در چند جلسه مصاحبه کاری شرکت کرده باشید، میدانید که سوالات جلسه مصاحبه شغلی که از کارجو پرسیده میشود، از قاعده خاصی پیروی میکنند؛ پس ذهنیت آماده در این جلسات و داشتن پیش زمینه ای از این پرسشها میتواند برگه برنده شما برای شرکت در این جلسات باشد. سوالاتی که در جلسات مصاحبه شغلی پرسیده میشود عموما به چند بخش تقسیم میشوند. تقسیم بندی که شامل سوالات عمومی، سوابق شغلی، مهارت های سخت یا فنی هر شغل، سوالات فردی، اهداف شغلی و پرسش های جمع بندی جلسات مصاحبه کاری است که آشنایی با این سوالات و جواب های درست به هرکدام کلید یک جلسه مصاحبه استخدامی موفق است.
البته در کنار آمادگی برای سوالاتی که احتمالا در جلسه مصاحبه کاری با آن مواجه خواهید شد، مواردی وجود دارد که رعایت آنها یک قدم شما را به شغل مورد نظر نزدیک میکند.
- پیش از مصاحبه در مقابل دوستان یا آینه تمرین کنید و سعی کنید روی فن بیان و حرکات بدن خود مسلط شوید.
- تلاش کنید در طول مصاحبه با صدای واضح، بلند و رسا صحبت کنید و روند فکر خود را توضیح دهید.
- مصاحبه کننده ممکن است گاهی به شما کمک کند. این موضوع امری طبیعی است و به این معنی نیست که شما عملکرد ضعیفی داشتهاید.
- حرفه ای لباس بپوشید و مطمئن شوید که آراسته هستید؛ از پوشیدن لباسهای انگشتنما خودداری کنید و حتما از عطر استفاده کنید.
نمونه سوالات مصاحبه شغلی
1- از خودتان بگویید و سوابقتان را به طور خلاصه شرح دهید؟
بهتر است شور و شوق خود برای فعالیت در شرکت یا سازمان مد نظر را، در قالب یک داستان به مصاحبهگر منتقل کنید؛ داستانی که با شروعی عالی، میانهای جذاب و پایانی قانعکننده، شانس شما برای برنده شدن را دوچندان کند. پس به طراحی داستان خود، پیش از مصاحبه فکر کنید.
2- چه نوع محیط کاری را ترجیح می دهید؟
قبل از مصاحبه حتما در مورد سازمان و فرهنگ آن جستجو کنید. این آگاهی به شما کمک میکند تا دریابید که اخلاق کاری شما با سازمان مطابقت دارد یا خیر؛ پس از آن، در پاسخ به این سوال بر اساس مطابقت خود با سازمان، محیط مناسب مد نظر خود را توصیف میکنید.
یکی از بهترین روش ها برای آشنایی با فرهنگ هر سازمان، بررسی صفحات شبکههای اجتماعی سازمان و کارکنان آن، مخصوصا صفحۀ لینکدین آن هاست. در لینکدین تجارب و رویدادهای هر سازمان به اشتراک گذاشته میشود؛ لذا این کار به شناخت شما از شرکت و حتی کارکنان آن کمک بسزایی خواهد کرد.
3- چگونه با فشار یا موقعیت های استرس زا کنار می آیید؟
در جواب این سوال بهتر است از موقعیت هایی در تجارب شغلی که داشتهاید استفاده کنید؛ یعنی موقعیتی که در آن برآشفته بودید اما با کنترل خود و شرایط محیطی، به چالش غلبه کردید را برای مصاحبهگر به تصویر بکشید. اگر این مهارتی است که در حال توسعه آن هستید، آن را تصدیق کنید و گامهایی که در آینده برای پاسخ بهتر به این موقعیتها برمیدارید اضافه نمایید.
4- یک اقدام یا اتفاق که از پس آن برآمده اید و بابت آن دستاورد به خود افتخار میکنید را شرح دهید.
یادمان نرود که همۀ ما انسان های معمولی هستیم و الزاما نباید کار خارق العاده ای کرده باشیم تا جوابی مناسب بدهیم. کافیست از اتفاقی که باعث تاثیر بر زندگی دیگران شده است پرده برداریم یا حتی پیشرفتی که در خود ایجاد کردهایم و مسیر زندگیمان را تغییر داده است را توصیف کنیم. این اتفاق میتواند ترک یک عادت بد یا ایجاد یک عادت مثبت باشد.
5- آخرین کتابی که خوانده اید چه بوده است؟
بهتر است ابتدا کتابی را معرفی کنید که مرتبط با حوزۀ کاریتان است؛ اما اگر امکانپذیر نبود، بهترین کتابی که خواندهاید را شرح دهید.
6- در یک دقیقه چیزی را به من یاد بدهید؟
این سوال بهمنظور بررسی مهارت تحلیل و قدرت انتقال اطلاعات شما در کمترین زمان ممکن است. بهتر است از قبل خود را برای آموزش یک تکنیک یا حتی محتوا آماده کرده باشید و چه فوقالعاده خواهد شد، اگر این مطلب آموزنده مرتبط با حیطۀ شغلی باشد که برای آن مصاحبه میشوید؛ برای مثال، در مصاحبه شغلی مرتبط با عکاسی، میتوان یک تکنیک عکاسی را به مصاحبهگر آموزش داد.
7- بزرگترین نقاط قوت و ضعف شما چیست؟
هر انسانی کلکسیونی از نقاط ضعف و قوت است؛ اما بهتر است متناسب با موقعیت شغلی، به طور هدفمند به مواردی از آن اشاره کنید و سعی کنید با مثال آن را شرح دهید. به عنوان مثال، برای موقعیت شغلی تولید محتوا میتوانید به مهارتتان در نگارش متن به عنوان نقطه قوت و به کمالگرایی افراطیتان به عنوان نقطه ضعف اشاره کنید. به یاد داشته باشید خودآگاهی بالا نسبت به خود و نقاط قوت و ضعفی که دارید، برای اکثر کارفرمایان بسیار جذاب است.
8- ترجیح شما به کار مستقل است یا تیمی؟
در جلسه مصاحبه شغلی وقتی به این سوال پاسخ میدهید، بهترین ویژگیهای شخصیتی خود و نحوه تناسب آنها با شرایط شغلی تیمی و مستقل را برجسته کنید. همچنین میتواند به نفع شما باشد که به این سؤال با برجسته کردن مزایا و معایب هر دو موقعیت پاسخ دهید. بهعنوان مثال، فرد درونگرا از شرکت در جلسات تیمی یا مهمانیها لذت نمیبرد، اما در مکالمات یکبهیک بسیار قوی عمل میکند و ارتقا مییابد. یا فضاهای کاری باز برای افراد درونگرا میتواند غیر قابل تحمل باشد و بر عکس فرد برون گرا از انجام کارهای طولانیمدت، پشت میز نشستن و تعامل نداشتن با دیگران رنج میبرد. بنابراین، خود را در دو قالب کار گروهی و مستقل فرض کنید و آن را برای مصاحبهکننده شرح دهید.
9- وقتی چندین پروژه در دست دارید، چگونه خود را سازماندهی می کنید؟
از تجارب خود در پاسخ به این پرسش کمک بگیرید. مثالهایی از اهمیت و فوریت پروژههایی که تابهحال انجام دادید بزنید و از نحوۀ زمانبندی و سازماندهی آنها حرف بزنید.
10- میزان حقوق درخواستی شما چقدر است؟
حتما از قبل برای به دست آوردن محدودۀ حقوقی موقعیت شغلی مورد نظر، اطلاعات لازم را از وب سایت هایی مانند جاب ویژن، ایران تلنت و… بررسی کنید. همچنین می توانید از طریق ارتباط با افراد در موقعیت مشابه در لینکدین از محدودۀ پرداختیها مطلع شوید.
- البته به یاد داشته باشید که اغلب بهتر است در طول مصاحبه، فضایی برای مذاکره باز بگذارید ودر مورد بازۀ حقوق و دستمزد به جای یک عدد خاص صحبت کنید.
- همچنین بهتر است از جانب احتیاط عمدا اشتباه کنید و عدد کمی بالاتر را نقل قول کنید، زیرا مذاکره به سمت پایین آسان تر از افزایش است.
11- آیا شما سوالی دارید؟
بهتر است از قبل به سوالاتتان فکر کرده باشید؛ زیرا ممکن است این تنها فرصت شما باشد که قبل از پیوستن، در مورد فرهنگ شرکت و پویایی تیم اطلاعات کسب کنید. چنانچه مصاحبهگر از شما نخواست که سوالاتتان را مطرح کنید، بهتر است خودتان پیش قدم شوید چرا که نشان از شور و اشتیاق شما نسبت به موقعیت شغلی مد نظردارد. اما چه سوالاتی باید از مصاحبهگر بپرسیم؟
سوالاتی که باید در جلسه مصاحبه استخدامی بپرسید
مصاحبۀ شغلی را همچون پنجرهای باید دید که نمایی از درون یک مجموعه (شرکت، سازمان، مغازه و …) را به شما نشان میدهد؛ مجموعهای که ممکن است در آینده بیشتر وقت خود را آن جا سپری کنید. مصاحبۀ شغلی فرصت ارزشمندی است تا از فرهنگ، پویایی تیم و شیوههای یادگیری آن موقعیت شغلی اطلاعات کسب کنید؛ همچنین، آگاهی از آنچه پیشروی شما قرار گرفته است میتواند از قرار گرفتن شما در یک موقعیت سمی جلوگیری کند.
حال سوال اینجاست که در مصاحبه چطور بفهمیم فرصت شغلی پیشآمده برای ما مناسب است یا نه؟
پاسخ بسیار ساده است؛ شما هم سوال بپرسید. فراموش نکنید که مصاحبه پیش بینی دو طرفه است؛ یعنی به همان اندازه که شما نیاز دارید خود را به کارفرمایان بفروشید، آنها نیز باید خود را به شما بفروشند. زمان و تجربه شما نیز ارزشمند است و هر مکانی شایسته پذیرایی از شما نیست. معمولا در جلسۀ مصاحبه زمانی نیز برای سوالات شما اختصاص داده میشود که مصاحبهکننده هرگاه موعدش فرا برسد به شما خواهد گفت، آنجاست که باید وارد میدان شوید و به کندوکاو بپردازید. برای همین در ادامه سوالاتی را مرور خواهیم کرد که به شما کمک میکند تا کارفرما و سازمان را محک بزنید.
از موقعیت شغلی بپرسید
- چه انتظاراتی از من در این نقش دارید؟
- روند بررسی عملکرد در اینجا چگونه است؟ هر چند وقت یک بار باید به طور رسمی ارزیابی شوم؟
- بزرگترین چالش هایی که ممکن است در این موقعیت با آن مواجه شوم چیست؟
از تیمی که قرار است با آن همکاری کنید بپرسید
- با چه کسی بیشتر باید همکاری کنم؟
- با چه بخش ها یا واحدهای دیگری تعامل خواهم داشت؟
از ماهیت اصلی مجموعه بپرسید
- اهداف و ارزشهای فعلی مجموعه چیست و چگونه این تیم برای رسیدن به اهداف و حفظ ارزشها کار می کند؟
- این مجموعه در چند سال گذشته چگونه تغییر کرده است؟
از فرهنگ سازمانی مجموعه بپرسید
- چگونه بین کارکنان جدید و قدیم ارتباط صمیمانه برقرار میکنید؟
- آیا تا به حال رویدادهای مشترکی را با بخش ها یا تیم های دیگر برگزار کردهاید؟
از ارتقاء شغلی و آینده خود در سازمان بپرسید
- افراد موفق در این شغل به چه جایگاهی صعود کردهاند؟
- چه فرصت های یادگیری و پیشرفتی در این نقش خواهم داشت؟
مارکمن این نکته را متذکر می شود که:
«مصاحبه شونده حتما باید بفهمد مسیر پیشرفت وی در سازمان یا به اصطلاح خودمانی طی کردن پله های ترقی در شرکت چگونه اتفاق می افتد.»
ایست؛ پرسش ممنوع!!!
پیشتر به سوالاتی اشاره شد که پرسیدن آنها مطلوب است، اما باید بدانیم پرسش از برخی مطالب نیز جنبۀ خوشایندی ندارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- حقوق اولیۀ من چقدر است؟
- آیا می توانید در مورد بیمه درمانی هم توضیح بدهید؟
- شرایط مرخصی با حقوق شما چگونه است؟
- از پرسیدن سوالاتی که سعی در جوش دادن معامله دارند اجتناب کنید. “پس من این کار رو دارم دیگه؟”؛ “پس میتونم روی این شغل حساب باز کنم؟” اینگونه پرسشها خودپسند به نظر میرسد و درفرآیند مصاحبه اخلال ایجاد میکند.
پیگیری بعد از مصاحبه شغلی
معمولا پس از مصاحبۀ کاری اصطلاحا دل توی دلمان نیست تا ببینیم نتایج چگونه رقم میخورد، این مسئله بهخصوص وقتی از در نظر ما موقعیت شغلی مناسب ما است؛ پررنگتر میشود. انتظار برای پاسخگویی از مجموعهای که با آن مصاحبه کرده اید بدترین کار است. تاب آوردن عدم قطعیت وعبور از این دوره می تواند چالش برانگیز باشد، اما اقداماتی هست که می توانید پس از جلسه مصاحبه کاری و افزایش شانس خود برای به دست آوردن موقعیت شغلی انجام دهید.
ارسال قدردانی
توصیه می کنیم بعد از یک روز، یک یادداشت تشکر بفرستید. به طور خاص، به افراد یا حداقل یکی از افرادی که با آنها ملاقات کردهاید ایمیل بزنید یا به لینکدین آنها پیام بدهید. میتوانید از یادداشت زیر کمک بگیرید:
سلام آقا/خانم …..
از فرصت دیدار شما و تیم محترمتان بسیار خرسندم و بسیار نسبت به فرصت شغلی ……. هیجانزده/مشتاق هستم(حتی خوب است در یک یا دو جمله، به نکتۀ جذابی که علاقۀ شما را به فرصت شغلی بیشتر کرده است اشاره کنید.) در انتها نیز به سادگی با این جمله پیام خود را پایان دهید: “من مشتاقانه منتظر پاسخ شما هستم.”
البته توجه کنید که این مرحله صرفا برای تشکر است؛ پس نیازی به ارائه اطلاعات بیستر نیست. (نه نمونه کار و نه ایده دیگری).
پیگیری بعد از فرجه
امکان دارد برای دادن پاسخ قطعی به شما مدت زمانی را تعیین کرده باشند، بعد از تمام شدن دوره، به آنها دوباره پیام بدهید و علاقهتان را تکرار کنید که هنوز در مورد این فرصت شغلی مشتاق هستید. در این پیام میتوانید این نکته را مطرح کنید که اگر سوالات بیشتری در مورد شما دارند، پاسخگویشان هستید.
کلام آخر
به هر دلیل ممکن است شغلی برای آن درخواست دادهاید، پذیرفته نشوید؛ بهتر است در این شرایط به دنبال ارتباط فعال باشید و از آن ها درمورد خود بازخورد بگیرید.
اگر آن ها به شما محبتآمیز و دلگرمکننده نه! گفتند و شما واقعاً ارتباط خوبی با آنها برقرار کردهاید، از آن ها درمورد خود بازخورد بگیرید. اما اگر آنطور که مطلوب شماست ارتباط برقرار نکردید، حداقل به آنها یک پیام تشکر بابت وقت و فرصتی که در اختیارتان قرار دادهاند بفرستید.
آخرین توصیه ما به شما این است که تا میتوانید به مصاحبه بروید؛ بدیهی است که هر چه تجربه ی کاریتان بیشتر شود و در کارتان حرفه ای تر شوید مصاحبه برایتان ساده تر میشود اما برای رسیدن به آن مرحله ابتدا باید مصاحبه های زیادی را پشت سر گذاشته باشید.
“شکست، تنها فرصتی دوباره برای شروع است، این بار هوشمندانه تر …” جمله ای تامل برانگیز از هنری فورد، موسس کارخانه فورد، که شاید برای
از زمانی که به یاد میآوریم رسیدن به خوشبختی از جمله مهمترین اهداف زندگی آدمی بوده است. همۀ ما امیدواریم که خوشبخت باشیم و زندگی
فواید غایتمندی از جمله موضوعات با اهمیت در میان روانشناسان بزرگ جهان است. در حال حاضر ﺣﺠﻢ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در راﺑﻄﻪی ﺑﺎ
